راه اندازی یک استارتاپ در ایران چگونه است ؟

مقدمه :

شاید این روزها زیاد واژه استارتاپ به گوشتان خورده باشد و حتی به این فکر افتاده باشید یک استارتاپ راه اندازی کنید

اما قبل از شروع هر کسب و کاری بهتر است تاریخچه و دلایل موفقیت و شکست در این حوزه را بررسی کنید.

قبل از هرچیز اگر بخواهیم واژه استارتاپ را تعریف کنیم می توان گفت نوعی از کسب و کارهای نوپا هستند که به تازگی برای ارائه محصول و خدمات خاص توسط تعداد افراد کم با سرمایه گذاری کم شروع به فعالیت می کنند.

وقتی به مراحل شروع  استارتاپ اشاره می شود اولین چیزی که به ذهن ما می رسد ایده پردازی است و می تواند از عوامل موفقیت یا شکست استارت آپ ما باشد ، اینکه ایده ی جدید ما نیاز مشتریان ما را تا چه حد برآورده می کند؟ آیا مشتری توانایی پرداخت هزینه برای ایده جدید مارا دارد؟

برای راه اندازی استارتاپ در ایران باید مشتریان احتمالی خود را به درستی بررسی کنید و تحقیقات بازاریابی را به خوبی انجام دهید پس نیاز دارید یک تیم قوی و متخصص متشکل از افرادی که  در حوزه کسب و کار شما تخصص های گوناگون دارند داشته باشید.

علت موفقیت استارتاپ ها فراتر از داشتن ایده های خلاقانه برای شروع کسب و کار است براساس مطالعات انجام شده درباره کارآفرینان موفق ایرانی ، علت موفقیت کسب و کارهای نوپا را میتوان موارد زیر دانست : تعریف چشم انداز مناسب ، انجام سریع کارها ، مدیریت بودجه ، مهارت اجتماعی ، داشتن اراده ، سازگاری با تغییرات ، ریسک پذیری ، اجرای مناسب ایده .

احتمال شکست در هر کسب و کار نوپا وجود دارد . امارها نشان میدهد از هر 10 استارتاپ 9 تای آنها شکست میخورند . بر اساس مطالعات انجام شده  علل اصلی شکست استارت اپ ها عبارت است از : تحقیقات بازاریابی نادرست ، شروع به اجرای ایده بدون بررسی کافی ، تیم ضعیف ، نبود منابع مالی کافی .

با توجه به  دلایل موفقیت و شکست بر آن شدیم مقاله ای بنویسیم تا بررسی کنیم راه اندازی استارتاپ در ایران چه مراحلی دارد و چگونه باید شروع کنیم تا در این حوزه به موفقیت برسیم .

فهرست مطالب :

• استارتاپ چیست ؟
• ویژگی های استارتاپ
• مراحل شروع استارتاپ
• مدل ذهنی استارتاپ

استارت آپ چیست :

کسب و کارهای نوپا یا  استارت آپ به نهادی  گفته میشود که موقتی است و معمولابه تازگی و در نتیجه کارآفرینی ایجاد شده است تا محصول یا خدمات جدیدی را در شرایط به شدت نامطمئن ایجاد کند . چنین مجموعه ای رشد سریعی دارد و در جهت تولید راه حلی نواورانه و دوام پذیر برای رفع یک نیاز در بازار شکل گرفته است . شرکت های نوپا میتوانند در هر حوزه ای ایجاد شوند ولی اغلب در زمینه فناوری (تکنولوژی ) فعالیت میکنند .

ویژگی های استارت آپ :

1. مبتنی بر خلاقیت و ارائه نواوری
2. بر پایه عدم قطعیت : در هاله ای از ابهام است .
3. مبتنی بر کار تیمی
4. رشد سریع
5. مقیاس پذیر : بتوان در آینده آن را توسعه داد .
6. تکرار پذیر(یادگیری معتبر) : با هر بار یادگیری از مشتری بتوان عیوب آن را اصلاح کرد .
7. حلقه ” ساختن-اندازه گیری-یادگیری ” : کار اصلی استارتاپ در ابتدا تبدیل ایده به محصول است ، سپس باید واکنش مشتری را نسبت به محصول بسنجد و در انتها تصمیم بگیرد که این راه حل را ادامه دهد یا تغییر دهد .

مراحل شروع استارت آپ :

نحوه شروع استارت اپ و مراحلی که طی میشود در اغلب کسب و کارها یکسان است و بزرگترین موضوعی که باعث تفاوت یک استارت آپ موفق با یک استارت آپ شکست خورده است ، تلاش ، دانش و استمرار اعضای تیم است .

1. ایده پردازی : ایده های کسب و کار جدید ممکن است جدید و خلاقانه باشد یا برگرفته از یک کسب و کار خارجی یا داخلی دیگر . شروع استارتاپ با ایده است، اما وقتی وارد دنیای راه اندازی استارتاپ در ایران میشوید ، متوجه این موضوع خواهید شد که ایده در عمر استارتاپ های ایرانی موضوع مهمی نیست زیرا ممکن است زمانیکه شروع به گرفتن بازخورد از مشتری میکنید ایده اولیه چرخش کند و آنرا تغییر دهید ؛ ایده هایی موفق میشوند که مسائل حل نشده یا به خوبی حل نشده دنیای واقعی را پیدا کرده و پاسخ دهند .

     بیشتر بخوانید : ایده های جالب کسب و کارهای اینترنتی-ایده های استارتاپی2022

   راه های یافتن ایده :

• داشتن فناوری اختصاصی یا یک ایده خاص
• الگو برداری از خارج ایران
• دوباره سازی استارتاپها
• تشخیص نیاز و یافتن فرصت

2. تیم سازی : قطعا یک نفر به تنهایی نمیتواند از عهده وظایف مختلف درمسیر راه اندازی استارتاپ در ایران بر بیاید و یکی از مهم ترین اصول موفقیت در استارتاپ ، تیم سازی مناسب است .

   مراحل تیم سازی در استارتاپ :

• انتخاب هم بنیان گذار : بنیانگذاران استارت اپ ها تاثیر زیادی در موفقیت یا شکست آن دارند . تا زمان اعتبار سنجی ، تیم صرفا شامل هم بنیانگذاران است ؛ سعی کنید تا قبل از همخوانی محصول با بازار یا اعتبار سنجی آن ، شخصی را خارج از عنوان هم بنیان گذار استخدام نکنید .
• انتخاب اعضای تیم استارتاپ : برای تیم سازی در ابتدا با تعداد محدود 2تا 4 نفر شروع کنید .

در انتخاب اعضای تیم به نکات زیر توجه داشته باشید :

با تعداد محدود شروع به استخدام کنید . بدون شناخت کافی استخدام نکنید . استخدام افراد متخصص را فراموش نکنید. به سابقه کاری و شایستگی فرد دقت کنید . جایگاه هر فرد را به درستی تعریف کنید .

شناخت تیم از یکدیگر نکته مهمی است ، معمولا بنیانگذاران کسب و کارهای نوپا از قبل سابقه شناخت یکدیگر و همکاری دارند  مثل فامیل ، همکار و دوست ؛ زمانی که شناخت وجود داشته باشد در سختی ها بهتر میتوانند مکمل یکدیگر باشند .

3. تحقیق و تعین نقشه راه : نقشه راه ، طرحی خام از ایده و مسیر کلی است . بعد از مشخص کردن هدف باید آن را به چند مسیر کوتاهتر بشکنید . در گام بعدی درمورد محصول بررسی کنید و از اشنایان ایده بگیرید .
4. ثبت ایده و ادعای مالکیت : یکی از اصلی ترین مراحل راه اندازی یک کسب و کار اینترنتی ثبت ایده است تا از افشا و دزدیده شدن آن جلوگیری کرد . برای ثبت ایده نواورانه باید به پایگاه اطلاع رسانی مرکز مالکیت معنوی به آدرس  http://irip.ssaa.ir   رفته و مراحل ثبت اختراع را انجام دهید .

بیشتر بخوانید : بهترین ایده های کسب و کار اینترنتی

5. تهیه نمونه اولیه (کمینه محصول پذیرفتنی Minimum Value Product): ابتدا مشخص کنید محصول نهایی تان چه چیزی است و نیاز به تهیه نمونه اولیه دارد یا خیر . پس از آن اقدام به تهیه تولید تعدادی محدود از محصولتان کنید .

MVP  یا محصول با حداقل های قابل قبول نسخه ای از محصول جدید است که حداق ویژگی ها و خصوصیات لازم برای ارائه به مشتری و سرمایه گذار را دارد . MVP   لزوما کوچکترین محصول قابل تصور نیست بلکه سریعترین راه پیمودن چرخه ی بساز -بسنج-بیاموز با کمترین تلاش هست .

6. عرضه نمونه به جامعه هدف کوچک و بررسی بازار : چند نمونه اولیه از کالاهایی که تولید کرده اید را در اختیار جامعه هدف قرار دهید و از آن ها نظر سنجی کنید . از اصلی ترین دلایل موفقیت استارتاپ ها استفاده از این نظرات است .
7. ثبت محصول : با ثبت ایده تنها میتوانید ادعای مالکیت ایده تان را داشته باشید ولی ادعای شما شامل محصولات بدست آمده از ایده نمیشود پس ایده و محصولتان را ثبت کنید تا شخص دیگری از محصول شما بهره مند نگردد .
8. پیدا کردن سرمایه گذار : در مراحل مختلف عمراستارتاپ انواع مختلفی از سرمایه گذار را جذب میکنیم ، شاید در ابتدای مراحل شروع استارتاپ از سرمایه ای که پس انداز کرده ایم یا از خانواده و دوستان ، سرمایه جذب کنیم ؛ کمی که استارتاپ رشد کرد سراغ افرادی می رویم که در گذشته کارافرین بوده اند یا هم اکنون کسب و کار خود را اداره می کنند ، که اصطلاحا به آنها فرشتگان سرمایه گذار گفته میشود ؛ زمانی که استارتاپ به بلوغ رسید ( محصولی واقعی عرضه کرد که کار میکند و مشتری از آن استفاده میکند ) به سراغ سرمایه گذاران خطر پذیر (شرکتهایی که بصورت جسورانه سرمایه گذاری میکنند) میرویم .

9. توسعه محصولات و خدمات

مدل ذهنی استارتاپ :

برای ساختن محصول باید از مدل ذهنی استارتاپ کمک بگیریم که شامل 9 جز است :

1. مسئله یا مشکل
2. بخش مشتریان

دو بخش اول باید با هم کامل شود . شما ایده ای دارید و برای آن باید بخشهای مشتریان را مشخص کنید و برای هر بخش مشتری سه مشکل اصلی پیدا کنید .

3. ارزش پیشنهادی : دلیل ترجیح ، برتری ایده یا فناوری شما نسبت به رقباست پس اگر آن ایده قبل از شما وجود داشته است باید بطور مشخص و شفاف تفاوتتان با رقبا را مشخص کنید . ارزش پیشنهادی باید رابطه مستقیم با مشکل داشته باشد .

بیشتر بخوانید : ایده های کسب و کار اینترنتی اجرا نشده در ایران

4. راه حل : برای هر یک از مشکلاتی که در گام های قبل لیست کرده اید یک راه حل بنویسید .
5. مزیت رقابتی : مزیت قابتی ، همان ویژگی ها و توانمندی های استارتاپ شما نسبت به رقبا است که غیرقابل کپی برداری است و سبب کسب اعتبار استارتاپ است . مزیت رقابتی ارتباط مستقیمی با ارزش پیشنهادی دارد ، هر چقدر ارزشی که خلق کرده اید به ارزشهای مشتری نزدیک تر باشد استارتاپ شما نسبت به رقیب دارای مزیت بیشتری است ؛ مزیت رقابتی میتواند شامل تیم عالی ، دانش خاص و یا دسترسی به یک بازار خاص باشد .
6. جریان درامدی : لیستی از درامدی که از هر بخش مشتریان نصیبتان میشود را تهیه نمایید . روشهای زیادی برای کسب درامد وجود دارد که در ادامه چند نمونه از مدل های درامدی امده است :

فروش محصول ، حق عضویت ، اجاره دادن ، تبلیغات ، میزان مصرف ، فرانشیز ، مدل رایگان .

برای مطالعه بیشتر مبحث مدل های کسب و کار میتوانید به کتاب ” خلق مدل کسب و کار ، نوشته  الکساندراستراولدر ” مراجعه نمایید  .

7. ساختار هزینه ها : در این بخش باید تمام هزینه های خود را مشخص کنید . این بخش رابطه مستقیمی با جریان درامدی دارد و این دو بخش تعیین میکنند که در نهایت استارتاپ شما سود داشته است یا خیر .

هزینه راه اندازی استارتاپ در ایران میتواند بخش های مختلفی داشته باشد : هزینه ثابت (دستمزد ، اجاره  و…) ، هزینه متغیر (نسبت به میزان کالا و خدمات تولید شده تغیر میکند) ، هزینه تحقیقات ، هزینه بازاریابی .

8. سنجه های کلیدی : هر کسب و کاری نیاز دارد بفهمد در مسیر درست قرار گرفته و حرکت میکند یا خیر ؛ برای این منظور لازم است از یکسری معیارها استفاده کنید تا پیشرفت کسب و کارهای نوپا را رصد کنید که به این معیارها ، سنجه های کلیدی گفته میشود .
9. کانال ها : اکنون باید مشخص کنید ارزش پیشنهادی تان را چگونه در اختیار مشتری قرار دهید . کانالها باید باعث افزایش آگاهی مشتریان درباره محصولات شما شوند ، ارزش پیشنهادی به مشتریان ارائه دهند و امکان خرید را فراهم کنند .

کانالها انواع مختلفی دارند از جمله : فیزیکی ، مجازی ، مستقیم ، مشارکتی .

علاوه بر این برای مطالعه بیشتر در زمینه مدل های درامدی کسب و کارهای ایرانی میتوانید از کتاب  ” مدل های درآمدی و کسب و کار با رویکرد بازار ایران ”  بهره ببرید .

نتیجه گیری :

این روزها تب و تاب فراوانی برای راه اندازی استارت آپ در ایران شکل گرفته است . جدای از اینکه این نوع شرکت ها چه فعالیتی دارند و چقدر نیاز به سرمایه های مالی و انسانی دارند ، پیشنهاد میشود قبل از راه اندازی یک کسب و کارنوپا ، به زوایای مختلف آن تسلط پیدا کنید . بنابراین در این مقاله تعریف استارتاپ و مراحل شروع استارت آپ  ارائه شد .

در اخر به یاد داشته باشید برای داشتن یک استارتاپ موفق از هزینه های راه اندازی استارتاپ خود غافل نشوید اگر بودجه کافی ندارید قبل از شروع کار ادراری و دریافت مجوز با اسپانسرهایی که مایل به همکاری با شما هستند مذاکره کنید.شاید بتوان گفت از مهترین هزینه های راه اندازی استارتاپ در ایران،هزینه منابع انسانی و بازاریابی و تحقیقات می باشد.

امیدواریم با دانش کافی و اشراف بر موضوعات مختلف گام در عرصه راه اندازی استارتاپ گذاشته و در این راه موفق باشید .

راه های دیگری از نظر شما وجود دارد؟ به نظر شما نحوه شروع یک استارتاپ در ایران باید چگونه باشد؟ باید از کجا شروع کند؟ چه چالش های در این مسیر وجود دارد؟هزینه راه اندازی استارتاپ در ایران چقدر است؟