امروزه واژگانی مانند کسبوکارهای نوپا و استارتاپ ها را در اخبار، مقالات و شبکه های اجتماعی زیاد میشنویم. آیا تا به حال با خودتان فکر کردهاید انواع استارتاپ ها چیست؟ راه اندازی استارتاپ به چه شکلی است و یا حتی ایده های استارتاپی جدید در دنیا به چه صورتی راه اندازی شده اند ؟
بیشتر مردم زمانی که به استارتاپها فکر میکنند ،کسبوکارهای تکنولوژی محور سیلیکون ولی را تصور میکنند. مانند فیسبوک یا گوگل. ولی استارتاپ ها الزاما تکنولوژی محور نیستند . حتی خیلی از آن ها برای تسلط بر یک صنعت ساخته نشده اند. دامنه آنها از استارتاپهای فناوری محور مقیاسپذیر تا مغازههای کوچک پدر و مادرتان را شامل میشود.
کسبوکارهای نوپا چیست؟
استارتاپ یک کمپانی جدید و تازهوارد است که شکل گرفته تا با ایده های استارتاپی جدید محصول یا خدمات جدید یا خاصی را ایجاد و توسعه دهد. به عبارت دیگر کمپانی است که در قدمهای آغازین عملیات است.خلاقیت برای استارتاپ ها ضروری است زیرا آنها را قادر به رقابت با سایر صنایع و حفظ برتری در بازار میکند.
به صورت کلی آنها با مخارج بالا و درآمد محدود شروع میکنند و هدف آنها رشد و گسترش است. عموما استارتاپ ها توسط بنیانگذارانشان تامین مالی میشوند ولی انواع دیگری نیز وجود دارد.
انواع سرمایه گذاری در استارتاپها متناسب با نوع کسب و کار متفاوت است اما به طور کلی شامل موارد زیرمیشود:
خانواده و دوستان ، تامین مالی جمعی( crowdfunding)، سرمایه گذار فرشته (نیک اندیش) سرمایه گذارهای خطرپذیر، فروش اولیه سهام IPO ، وام یا استقرار از طریق مرکز نوآوری و شتابدهی. بدون آنها استارتاپها قادر به توسعه نخواهند بود.
کسب و کارهای نوپا ویژگیهای خاصی دارند:
برای مثال استارتاپها اجبارا باید به عنوان شرکتی با مسئولیت محدود خصوصی یا شرکت تضامنی سهامی و یا مشارکتی با مسئولیت محدود ثبت شده باشند. از زمان تاسیس شرکت نباید بیش از 10 سال گذشته باشد.شرکت نباید به واسطه جداشدن یا احیای شرکتی که از قبل وجود داشته، شکل گرفته باشد.
کسب و کارهای نوپا نباید بازگشت سرمایهای سالیانه بیش از 100 میلیون دلار از زمان شروع به کار داشته باشد.آنها باید در جهت ابداع محصولات و سرویسهای نوین حرکت کنند . و یک مدل تجاری قابل توسعه و مقیاس پذیر با پتانسیل بالا داشته باشند.
انواع استارتاپ ها:
استارتاپ سبک زندگی (Lifestyle Startup)
استارتاپهای سبک زندگی برخاسته از اشتیاق و میل به استقلال است. موسسان آن ها افرادی هستند که زمان و انرژی خود را صرف میکنند تا از طریق سرگرمی یا فعالیت مورد علاقه خود کسب وکاری را ایجاد کنند. آنها رئیس خودشان هستند و از طریق زندگی کردن به شیوهای که دوست دارند ایجاد درآمد میکنند. استارتاپهای سبک زندگی شامل گرافیستها، دیزاینرها، وب دیزاینرها و برنامه نویسان فریلنسر هستند.
درسال های اخیر این نوع کسب و کارها طرفدران بسیاری را جذب کرده است . همچنین ایده های خلاقانه کسب و کار خانگی در بین سنین مختلف عمومیت یافته است. در این حوزه بسترهایی به وجود آمده اند که کسب و کارهای خرد و کوچک و متوسط میتوانند در حوزههای مختلفی کارهای خود را به متخصصین و فریلنسرها برونسپاری کنند. شاید تا الان درباره ایده های استارتاپی کشاورزی و یا ایده های خلاقانه خانگی کنجکاو شده باشید
برای مطالعه بیش تر در مورد ایده های استارتاپی کشاورزی، قسمت سوم رادیو نشان گفت و گو با محمد قائم پناه موسس استارتاپ کشمون را حتما گوش کنید
استارتاپ کسبوکار کوچک (Small Business Startup)
در بین انواع استارتاپ ها کارآفرینانی که کسب وکارهای کوچک را راهاندازی میکنند بیشتر خواستار ساخت یک تجارت با دوام و باثبات هستند تا به دست آوردن منافع، سودهای عظیم و افزایش مقیاس. اولویت این دسته از کسب وکارها ماندگاری به جای گسترشپذیری است. آنها کسب وکار خود را اداره میکنند تا غذا و احتیاجات خود و خانوادهاشان را تامین و به راحتی با خانواده و دوستانشان زندگی کنند.
آژانسهای مسافرتی ، نانواها، لولهکشها، صاحبان میوه فروشیها و نجارها معمولا این نوع کسب وکارها را آغاز میکنند. از آنجایی که کسب وکارهای کوچکی هستند نیازی به اپ های تجاری(Business facing app) ندارند ولی به برنامهای تخصصی برای پاسخگویی، راهنمایی، هدایت و سفارش و پیگیری کالا و خدمات، زمانی که مشتری بخواهد خریدکند، نیازمند هستند.
استارتاپ مقیاسپذیر (Scalable Startup)
این استارتاپها متولد شدهاند تا مهم و قابل توجه باشند. از خود کلمه میتوانیم بفهمیم که آنها گسترشپذیر هستند. کسب وکارهای گسترشپذیر معمولا در حوزه تکنولوژی قرار میگیرند. عموما این استارتاپ ها به طورمداوم بدون راه خروج سنتی Business exit strategy خود را مقیاس میدهند. استارتاپهای مقیاسپذیر برای کسانی مناسب است که دانش کاملی نسبت به بازار و توانایی کشف فرصتهای بیشتر بازار به طور کارآمد و موثر را دارند.
کارآفرینان در این نوع استارتاپ با اطلاع از انواع مدل های درآمدی استارتاپ ها مدلی را انتخاب میکنند که به نوعی مقیاس پذیر تر باشد. آنها پتانسیل این را دارند که افزایش درآمد خود را همواره ادامه دهند در حالی که هزینه بهای تمام شده را در سطح حداقلی حفظ کنند. بیشتر کارآفرینان در این حوزه باور دارند ایدههای آنان جهان را تغییر خواهد داد. این کسب وکارها، بهترینِ بهترین ها و تیزهوش ترین افراد را استخدام میکنند.
مثالهایی از استارتاپهای مقیاسپذیر شامل گوگل، فیسبوک، اوبر و توییتر هستند. برای مثال اوبر با ایده تاکسی های انلاین در سانفرانسیسکو شروع به کار کرد ولی در طی سالهای بعد ایده دلیوری کالا با دوچرخه یا ارسال غذا و … را نیز اضافه کرد که به همین دلیل این شرکت در دسته استارتاپ های مقیاس پذیر قرار میگردد.
برای یادگیری بیشتر: مطالعه مقاله ایده های کسب و کار اینترنتی اجرا نشده در ایران

اوبر از ایده های استارتاپی جدید سالهای اخیر در دسته استارتاپ های مقیاس پذیر است
استارتاپهای قابل خرید (Buyable startups)
بعضی از کارآفرینان به جای تاسیس استارتاپ و پیشبرد آن، ترجیح میدهند ایده خود را به نقطه قابل قبولی رسانده و سپس آن را بفروشند. کسبوکارهایی که در این دسته قرار میگیرند عموما ایده های جالب کسب و کار اینترنتی مربوط به توسعه وب یا اپلیکیشن هستند.
در این نوع استارتاپها، اپلیکیشنها و برنامههای کاربردی توسط برنامهنویسان و افراد یا شرکتهای کوچک اجرا و ساخته شده و در نهایت به کمپانیهای بزرگ نرمافزاری فروخته می شود. سود بالای این پروژهها و عدم نیاز به سرمایه زیاد اولیه، از عوامل مهمی هستند که باعث محبوبیت این دسته از استارتاپها شدهاند.
البته گاهی نیز صاحبان ایده این استارتاپها در تلاش هستند که بعضی مواقع با جذب سرمایه جمعی Crowd Funding و یا با کمک سرمایه گذاران ریسک پذیر(سرمایه گذاران فرشته) Angel Investorsبرای استارتاپشان جذب سرمایه کنند.
استارتاپ اجتماعی (Social Startups)
این کسب و کارهای نوپا بیشتر با هدف تبدیل دنیا به جایی بهتر برای زندگی تشکیل میشوند. هدف این استارتاپها مقیاسپذیر شدن و ایجاد سود نیست. کارآفرینان مشغول در این زمینه سعی دارند با ترویج یک تفکر یا سبک زندگی، جهان را به جای بهتری تبدیل کنند. البته تأمین هزینههای مالی و دریافت سود میتواند در اولویتهای بعدی این استارتاپها قرار بگیرد، اما هدف اصلی آنها نخواهد بود.
هرساله ایده های استارتاپی زیادی مطرح میشود .جنبش «من به ما» که توسط دو برادر کانادایی در سال 2006 آغاز شد یک استارتاپ موفق اجتماعی است که از دید مجله فوربز به بهترین استارتاپ اجتماعی سال 2019 تبدیل کرده است.
یکی از ایده های جذاب سال2015 هم مربوط به Kiron است که در برلین پایهگذاری شد که یک پلتفورم آموزشی آنلاین برای پناهندگان است تا از سطح آموزشی برابری برخوردار شوند.آموزش آن ها شامل دوره های دیجیتالی میشود. اما علاوه برآن این استارتاپ از افراد واقعی استفاده میکند که در میان آن ها تعداد زیادی افراد با سطح تحصیلات بالای دانشگاهی نیز قرار دارد.
برای یادگیری بیشتر در خصوص ایده های استارتاپی جدید: مطالعه مقاله 10 ایده استارتاپی در سال 2022
استارتاپ شرکتهای بزرگ (Large Company Startup)
محیط در حال تغییر نیازمند آن است که شرکتهای بزرگ به طور مداوم نوآوری کنند. آنها به اصطلاح شرکتهای استارتاپی بزرگ هستند. شرکتها چرخه عمر محدودی دارند . برای تمدید این چرخه و عدم رکود، لازم است بر ایده ها و فناوری های نوین تمرکز کنند یا مدل کسب و کار خود را گسترش دهند تا بازار بیشتری را تصاحب کنند.
در واقع تغییر سلیقه مشتریان، تکنولوژیهای جدید، قوانین تولید و رقبای جدید از عواملی هستند که در سیر نزولی پیشرفت شرکتها تأثیر زیادی دارند. به بیان دیگرشرکتهای بزرگ باید در کنار حفظ کارایی و اثربخشی عملیات (کاهش هزینهها و بهینه کردن فعالیتها)، خود را در شناخت نیازهای مشتریان به روز نگه داشته و در کشف و بهرهبرداری از فرصتهای جدید ثابت قدم باشند.
تمرکز و اتکا بر یک مدل کسبوکار ثابت در بازار پیچیده و پویای امروزی، عامل سقوط تلقی میشود. تلاش برای کاهش هزینهها شرط لازم و تلاشی همیشگی برای کسبوکارها است اما هیچگاه شرط کافی نیست. رقابت دو شرکت اپل و سامسونگ مثالی است که نیاز مبرم شرکتهای بزرگ به نوآوری و خلاقیت را اثبات میکند.
نتیجه گیری
در این مقاله به معرفی انواع استارتاپ ها پرداختیم.دریافتیم که کسب و کارهای نوپا تنها به حوزه تکنولوژی محدود نمیشوند و در سراسر جهان سالانه ایده های استارتاپی جدید در راستای ارائه محصولات و خدمات بهینه تر و خلق زندگی راحت تر به مرحله اجرا می رسد.
کارآفرینان موفق به ابعاد مختلف کسب و کار از جمله شیوه های جذب سرمایه ، انواع مدل های درآمدی استارتاپ ها، بازار هدف و مدل تجاری خود مشرف هستند تا در این مسیر به صورت مستمر هزینه های اولیه خود را کاهش و درآمد خود را گسترش داده و در نهایت به موفقیت دست یابند.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگو شرکت کنید؟نظری بدهید!